
پوسیدگی دندان-نشانه ها و عوارض آن
پوسیدگی دندان چیست؟ پوسیدگی دندان از شایع ترین مشکلات سلامتی
اینلی و آنلی دندان به چه معناست؟ زمانی که یک دندان پوسیده می شود، آن دندان نیاز به درمان و ترمیم دارد. امروزه ترمیم ها و روش های بسیاری در علم دندانپزشکی برای درمان پوسیدگی وجود دارد و هر کدام از اهمیت و کیفیت بالایی برخوردار هستند، اما آیا می توان این درمان ها را به طور غیر مستقیم انجام داد؟ یعنی یک قالب معمولی در لابراتوار طراحی و ترمیم شود و این ساختار آماده در دهان بیمار قرار بگیرد. باید گفت بله این امکان وجود دارد و نوعی از این روش ترمیم، ترمیم اینلی و آنلی می باشد.
اینلی و آنلی، دو نوع ترمیم هستند که کار اصلی آنها پوشش بخش های متفاوتی از دندان می باشد. اینلی به نوعی از ترمیم گفته می شود که سطح مرکزی دندان تحت پوشش این ترمیم قرار می گیرد و آنلی نوع دیگری از ترمیم است که بخش وسیع تری از دندان را تحت پوشش قرار می دهد و به دلیل پوشش وسیع دندان ها، به آنلی روکش تکه ای یا قالب تکیه ای نیز می گویند.
خوشبختانه در اکثر موارد برای ترمیم و درمان دندان ها، می توان از اینلی و آنلی استفاده کرد و این انتخاب، ترجیح اکثر دندانپزشکان می باشد. زیرا در این روش به جای تراشیدن سطح دندان، می توانند از روش اینلی و آنلی استفاده کنند که این امر موجب حفظ بیشتر تاج دندان از آسیب های تراشیدن آن می شود. در مواقعی که بخش زیادی از دندان به دلیل پوسیدگی آسیب دیده باشد و یا به اصطلاح دندان ها از دست رفته باشند و این آسیب، سبب تضعیف دیواره های دندان شود، می توان برای درمان، ترمیم به روش اینلی و آنلی را انتخاب نمود.
در شرایطی که بیمار در ترمیم دندان خود تمایلی به استفاده از ماده ای به نام آمالگام، به دلیل وجود عوارض های آن، نداشته باشد و یا بیماری که می خواهد ترمیم قبلی دندان های خود را تعویض کند، می تواند از اینلی و آنلی استفاده کند زیرا در این نوع ترمیم ها مواد تشکیل دهنده اینلی و آنلی که می توانند از جنس سرامیک، زیرکونیا، پرسلن، ایمکس یا حتی طلا باشند، جایگزین ترمیم هایی از جنس کامپوزیت و آمالگام می شوند. این مواد استفاده شده در اینلی و آنلی باعث می شود تا اینلی و آنلی دندان ها، در برابر پوسیدگی دندان بسیار مقاوم باشند و حتی با رعایت کردن برخی نکات بهداشتی می توانند تا سی سال یا حتی بیشتر عمر کرده و قابل استفاده باشند.
هنگام پر کردن دندانی که دچار آسیب ناشی از پوسیدگی شده، پزشک معالج بخش های پوسیدگی دندان را تراشیده و تخلیه می کند. برای ترمیم به روش اینلی و آنلی قالب گیری از دندان ها انجام می شود و آن قالب به لابراتوار دندانپزشکی فرستاده می شود تا نمونه ترمیم در آنجا ساخته شود. پس از آماده شدن ترمیم، ترمیم روی دندان ها با چسب های مخصوص دندانپزشکی، توسط پزشک چسبانده می شود. در صورتی که کلینیک دندانپزشکی مجهز به تکنولوژی کد / کم باشد در همان جلسه اول مراجعه، ترمیم به صورت دیجیتالی تراشیده و آماده می شود.
پروسه ساخت اینلی و انلی در لابراتوار ها، با دقت و کیفیت فوق العاده ای انجام می شود و برای پالایش نهایی سطح دندان ها از مواد بسیار مرغوب و درجه یکی استفاده می شود که موجب افزایش کیفیت و مرغوبیت ترمیم می شود. تمام مراحل پالایش دندان در لابراتوار های مخصوص صورت می گیرد، زیرا مواد مورد نیاز در هنگام پالایش اگر روی دندان و دهان بیمار استفاده شود، آسیب بسیار جدی را به بافت لثه بیمار وارد میکند.
این آسیب ها باعث سوختگی بافت های لثه شده و به استخوان فک بیمار صدمه میزند. پس پالایشی که در لابراتوار توسط افراد لابراتوار انجام می شود و همچنین مرحله آخر پالایش که در واقع استفاده از حرارت بالای کوره می باشد، باعث افزایش کیفیت و دوام ترمیم و به صفر رساندن عوارض ناشی از این ترمیم برای بیمار می شود.
اینلی و آنلی محافظه کارانه و کم تهاجمی تر از سایر ترمیم ها مانند روکش کردن دندان می باشد و این امکان را به دندانپزشک می دهد که بخش بیشتری از ساختار طبیعی و سالم دندان را حفظ کند. در این روش بخش کمتری از دندان تراشیده می شود زیرا دندانی که نیاز به اینلی و آنلی پیدا کرده است را نمی توان به روش های معمولی درمان کرد، زیرا بخش زیادی از ساختار دندان آسیب دیده و تخریب شده است.
اینلی و آنلی اغلب از جنس پورسلین (سرامیک) ساخته می شود. در صورتی که پر کردن دندان با مواد آمالگام یا رزین کامپوزیت صورت میگیرد. پورسلین ماده ای بسیار با دوام و مقاوم است که استحکام دندان ها را تا 70% افزایش می دهد. طول عمر بسیار بالایی دارد و در صورت مراقبت های لازمه نیاز 20 تا 30 ساله بیمار را برطرف میکند، در حالی که پرشدگی دندان با رزین کامپوزیت همرنگ با دندان، نهایتا 5 سال دوام دارد.
این نوع ترمیم دندانی از لحاظ ظاهری بسیار زیبا و همرنگ با دندان ها می باشد. در صورتی که بیمار بخواهد پرشدگی دندان خود با آمالگام را تعویض کند این روش ترمیم بسیار مناسب می باشد. رنگ ترمیم پورسلین کاملا مشابه دندان می باشد و از نظر خصوصیات بازتاب نور مانند مینای دندان عمل میکند.
به دلیل مقاوم بودن مواد مورد استفاده در ساخت اینلی و آنلی، این ترمیم در برابر تغییر رنگ مقاوم بوده و هیچ گونه تغییر رنگی نخواهد داشت و با مسواک زدن به طور مرتب، رنگ ترمیم شفاف و سفید باقی خواهد ماند.
شکل و اندازه اینلی و انلی با تغییرات فیزیکی مانند تغییر دما و حرارت تغییر نمی کند، درحالی که در پرشدگی دندان با مواد آمالگام، تغییرات دما موجب تغییرات حالات انبساط و انقباض شده و ساختار دندان را تضعیف کرده و یا ممکن است این پرشدگی ترک خورده و یا از دندان جدا شود. این شکست ها و ترکهای بسیار کوچک در ترمیم، محل مناسبی برای تجمع باکتری ها و پنهان شدن آنها فراهم میکند که در نتیجه آسیب ها و پوسیدگی دندان را افزایش میدهد.
مراقبت از دندان های اینلی و انلی مانند مراقبت از دندان های سالم طبیعی است. بنابراین با دو مرتبه مسواک زدن در طول روز و استفاده از نخ دندان می توان آنها را حفظ کرد. برای اطمینان بیشتر می بایست دوبار در طول سال به دندانپزشک مراجعه کرد تا لثه ها و دندان ها مورد بررسی و معاینه قرار بگیرند تا در صورت بروز هرگونه مشکل، هرچه سریعتر برای درمان اقدام شود.
همانطور که گفته شد مراحل ترمیم، دو جلسه به طول می انجامد که جلسه اول صرف معاینه و خالی کردن پوسیدگی دندان ها و قالب گیری از دندان ها می شود و برای دندان های تراشیده شده یک قالب موقتی گذاشته می شود تا در این مدت آسیب های کمتری به آن وارد شود. در جلسه دوم، دندانپزشک طبق نظر بیمار معمولا برای ترمیم دندان های عقب، از ترمیم حاوی طلا که دارای ماندگاری و دوام بالا می باشد، استفاده میکند و برای دندان های جلویی از رزین کامپوزیت که همرنگ دندان است استفاده خواهد کرد.
تمامی موارد ذکر شده و هزینه های آن وابسته به نظر بیمار می باشد و این موارد گفته شده به صورت پیش فرض در نظر گرفته شده اند که در هر کدام می تواند تغییراتی اعمال کرد تا هزینه کمتری را برای بیمار به همراه داشته باشد. به طور کلی با توجه به مسائل گفته شده بهتر است تعیین روش درمان و ترمیم دندان ها به پزشک متخصص سپرده شود تا با بررسی دقیق و در نظر گرفتن شرایط بیمار و مزایا و معایب در هر روش، بهترین گزینه انتخاب شود.
پوسیدگی دندان چیست؟ پوسیدگی دندان از شایع ترین مشکلات سلامتی