انواع پروتز ایمپلنت

پروتز ایمپلنت چیست؟

پروتز دندان که به آن تعویض دندانی یا دندان مصنوعی هم گفته می‌شود، شامل روکش‌های ساده برای ترمیم یک دندان تا روکش کامل دندانی می‌شود. پروتزهای ایمپلنت ثابت دندانی به شکل‌های مختلفی وجود دارند؛ تک دندانی، پل‌های کوتاه، متوسط و کامل. بسته به شخص مورد نظر از انواع پروتزهای ایمپلنت استفاده می‌شود. همچنین پروتز متحرک ایمپلنت هم وجود دارند که شامل هیبرید دنچر نیز می‌شود که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود. به طور کلی ایمپلنت شامل دو فاز جراحی و پروتز است. در جراحی کاشت ایمپلنت توسط دندانپزشک، دندان برای شما جایگزین می‌شود، با این تفاوت که ساختار متفاوتی دارد و از قطعات متفاوتی تشکیل می‌شود ولی در نهایت روکشی در دهان شما قرار می‌گیرد که شبیه ساز قالب دهان شماست و تا حد قابل قبولی می‌تواند کارایی دندان خودتان را داشته باشد.

جراحی کاشت دندان ارتباط مستقیم با نوع کاشت و وضعیت استخوان فک شما دارد. که با توجه به تشخیص دکتر جراح می‌تواند به صورت یک یا دو مرحله‌ای باشد. گاهی اوقات با تشخیص دندانپزشک، قبل از شروع مراحل کاشت ایمپلنت به دلیل اینکه بیمار شرایط استخوانی خوبی ندارد و نیاز به تقویت دارد و یا مشکل سینوس دارد که در این صورت در کنار کاشت ایمپلنت، بیمار تحت درمان قرار می‌گیرد تا مشکل سینوس و استخوان و یا دیگر موارد او درمان شود.

در کاشت ایمپلنت دیجیتالی با توجه به اینکه قبل از شروع جراحی دکتر دندانپزشک اطلاعات دقیقی از وضعیت استخوان و رشته‌های عصبی فک شما بدست می‌آورد، باعث می‌شود تا شکاف کمتری در فک شما برای کاشت ایجاد شود. در کل انواع پروتز ایمپلنت مختلفی وجود دارد که هر کدام کارایی متفاوتی دارند، که در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی مدرن به آن‌ها می‌پردازیم.

 انواع پروتز ایمپلنت 

دنچر یا پروتز متحرک بر پایه ایمپلنت

دندان مصنوعی متحرک بر روی ایمپلنت یک پروتز است که توسط بیمار قابل برداشتن از داخل دهان است که توسط ایمپلنت‌ها نگهداری و حمایت می شود، هدف از برداشتن پروتز تمیز کردن ایمپلنت‌ها می باشد. بیماران فاقد دندان معمولا در جستجوی دندانی هستند تا به شکل تدریجی از شل شدن دندان مصنوعی جلوگیری کنند. این بیماران همواره از نقصان بافت‌های نرم و سخت رنج برده‌اند، در حالی که فوائد زیبایی لبه‌های آکریلیک این دندان‌ها در چهره بسیار نقش موثری را بازی می‌کند. پس تاثیرات زیبایی و حفظ چهره فرد در دندان گذاری مصنوعی بر روی ایمپلنت نسبت به پرتز ثابت از جمله مزیت‌های آن است.

پروتز متحرک یک دسته دندان است که روی پایه‌های ایمپلنت قرار می‌گیرد. تعداد این پایه‌ها از 2 تا 6 عدد متغیر است که با توجه به شرایط استخوانی بیمار، این پایه‌ها قرار داده می‌شود و دسته دندان‌ها روی آن‌ها قرار می‌گیرد. در مجموع استحکام پروتزهای ثابت بیشتر است و عموما از این روش برای کاشت ایمپلنت استفاده می‌شود و پروتز متحرک برای آن دسته از افرادی است که استخوان فک آن‌ها تحلیل رفته است و تعدادی از دندان هایشان کارایی خودشان را از دست داده‌اند. هر چند این تصمیم با تجویز دکتر دندانپزشک با توجه به شرایط مراجعه کننده گرفته خواهد شد.

پروتز نگهداری شده ترکیبی یا هیبرید دنچر

منظور از پروتز نگهداری شده ترکیبی که به آن هیبرید دنچر هم گفته می‌شود، در واقع طرحی است که از برجستگی آکریلیکی و پیچ و مهره در آن استفاده می‌شود، در این روش از یک چهارچوب فلزی ساخته شده از تیتانیوم یا دیگر فلزات ارزشمند و پروتز دندانی آکریلیکی برای ترمیم استفاده می‌شود. این پروتز توسط بیمار قابل برداشتن نیست و صرفا توسط پزشکان با باز کردن پیچ قابل جابجایی است، از معایب طراحی آن سختی دسترسی برای تمیز کردن می‌باشد. از مزایای این روش می‌توان به زیبایی بیشتر آن نسبت به دندان مصنوعی متحرک بر روی ایمپلنت نام برد.

هیبرید دنچر از لحاظ ظاهری مانند همان دسته دندان‌های پروتز متحرک است ولی به صورت ثابت در دهان شما گذاشته می‌شود. مانند پروتز ثابت شما نمی‌توانید خودتان آن را از دهانتان خارج کنید و باید حتما به دکتر دندانپزشک خود مراجعه کنید. قبل از شروع درمان مراجعه کننده، طرح درمان او با توجه به شرایط استخوانی بیمار توسط دکتر مشاور مشخص می‌شود و این که از پروتز ثابت، متحرک و یا هیبرید دنچر و یا هر کدام یک از انواع پروتز ایمپلنت استفاده می‌شود، قبل از شروع جراحی مشخص و برنامه ریزی خواهد شد. 

پروتز ثابت

پروتز با ایمپلنت ثابت در کل قوس دندان‌ها معمولا در افرادی که دچار تحلیل شدید استخوان فک شده اند، بسیار مشکل است. در این موارد ممکن است امکان قرار دادن تعداد کافی از پروتز ثابت بر روی ایمپلنت‌های کاشته شده وجود داشته باشد، روکش‌های ثابت و ترکیبی توسط بیمار غیر قابل برداشتن هستند.

این نوع پروتز استحکام بالایی دارد. در پروتز ثابت شما نمی‌توانید روکش دندان را خارج کنید و فقط با مراجعه به دندان پزشک خود می‌توانید این کار را انجام دهید. پروتز ثابت می‌تواند چسب بخورد و یا می‌تواند به صورت پیش رونده باشد.

انواع پروتز ثابت

پروتز ایمپلنت ثابت – تک دندان

در این نوع پروتز از هر دو روش سمان کردن و پیچ کردن می‌توان استفاده کرد. برای تک دندان به روش پیچ کردن، نیاز است که در یک اتصال یک ‌تکه توسط پیچ، روکش به اباتمنت متصل شود. در روش سمان کردن، نیاز است تا ابتدا طی چندین جلسه یک اتصال بین تاج دندان و اياتمنت برقرار شود تا جایگاه روکش ساخته‌ شده، اثبات شود سپس روکش به ‌وسیله چسب دائم، چسبانده شود.

پروتز ایمپلنت ثابت – پل های کوتاه و متوسط

هنگامی ‌که بیش از یک‌ دندان، از دست‌ رفته باشد؛ تصمیم برای تعداد ایمپلنت‌های مصرفی سخت ‌تر می‌شود. در این موارد نیاز است تا ارزیابی دقیقی صورت گیرد. ایمپلنت‌ها باید کمترین میزان انحراف را از محور طولی داشته باشند. ابتدا باید علامت‌هایی بر روی مکان‌های مدنظر گذاشت تا دقت کار بالا برود. سپس چندین ایمپلنت در فواصل مختلف قرار داده شود و روکش‌های مختلف را می‌توان با پیچ کردن یا سمان کردن در نواحی مورد نظر قرار داد. این نکته اهمیت دارد که زوایای در نظر گرفته ‌شده صحیح باشد. درصورتی‌ که زوایا اجازه ندهد که با پیچ و مهره کردن، روکش‌ها جای گذاری شوند می‌توان از طریق سمان کردن روکش را چسباند.

روکش ایمپلنت ثابت – پل کامل

برای جبران بی ‌دندانی در افرادی که تمام دندان‌‌های خود را در یک یا دو فک از دست ‌داده باشند، با افزایش تعداد ایمپلنت‌ها و کاشت ایمپلنت در قسمت‌های مختلف فک، زاویه حائز اهمیت می‌شود زیرا نیاز است روکش‌ها به ‌صورت ایده آل تری در دهان قرار بگیرند.

روکش ایمپلنت ثابت- پل کامل ترکیبی

در بعضی موارد امکان استفاده از فول آرچ با روش پیچ کردن امکان ‌پذیر نیست؛ در این صورت در مواردی که زوایا مطلوب نیستند یک ساختار جداگانه را از طریق پل با روکش‌های جداگانه می‌سازند و از طریق سمان کردن در زوایای نامطلوب قرار داده می‌شود. در مواردی که پل‌های ترکیبی مناسب نیست و باید با سمان چسبانده شود در این صورت می‌توان کل قوس دهانی را به قسمت‌های کوچک ‌تر تقسیم کرد و سپس روکش‌ها به ‌وسیله سمان به ایمپلنت چسبانده می‌شوند.

تقسیم بندی انواع دنچر بر روی ایمپلنت ها

پشتیبانی بافت محور

دندان مصنوعی متحرک بر پایه ایمپلنت به این صورت است که با استفاده از حداقل دو ایمپلنت در فک پایین و 4 ایمپلنت در فک بالا می‌توان دندان مصنوعی را بر روی ایمپلنت ثابت کرد ولی این دندان مصنوعی توسط خود بیمار قابل در آمدن می‌باشد.

پشتیبانی بافت – ایمپلنت

 به ایمپلنت و یک میله با اتصال ارتجاعی نیاز است. این نوع از پروتز بیشتر نیازمند حمایت ایمپلنت است و معمولا شامل 3 ایمپلنت در فک پایین و 4 تا در فک بالا می‌باشد.

پشتیبانی کامل ایمپلنت

این روش نیازمند حداقل 4 ایمپلنت در فک پایین و 4 تا 6 تا ایمپلنت در فک بالا است. در این روش هنگام جویدن تمام نیروهای حاصله از طریق اتصالات به ایمپلنت‌ها منتقل می‌شوند. نتیجه این اتفاقات این است که کمترین میزان پوشش لثه را دارند. این نوع ایمپلنت مخصوص بیمارانی است که مشکلات عملکردی و درد در هنگام کار با یک دست دندان مصنوعی کامل را دارند. از جمله معایب آن، هزینه بالاتر آن بخاطر تعداد اجزا و ایمپلنت‌های آن است. علاوه بر این، حداقل نیاز به 12 میلی متر فضا بین جفت شدن دندان می‌باشد تا چارچوب نگهدارنده در فضا جای بگیرد.