شکستن دندان حتما نشان دهنده یک مشکل جدی می‌باشد، چرا که دندان بافت بسیار مستحکمی داشته و به این راحتی‌ها نمی‌شکند. آیا می‌دانید اگر دندان بشکند حتی ممکن است قابل بازسازی نباشد و آن را برای همیشه از دست بدهید؟ حتی اگر قابل بازسازی هم باشد دیگر برایتان مثل روز اول نمی‌شود. برای جلوگیری از شکستن دندان در این برنامه همراه ما باشید.یا به کلینیک دندانپزشکی نوین تماس بگیرید.
چه چیزی باعث شکستن دندان می‌شود؟ چرا دندان می‌شکند؟
گاهی اوقات یک پوسیدگی به شکل مزمن و مخفی در یک نقطه از از دندان شروع می‌شود، به طوری که ما آن را احساس نمی کنیم و علامتی هم ندارد. مثلا این پوسیدگی از لابه لای دندان ما شروع می شود یا از زیر یک ترمیم قدیمی یا روکش قدیمی شروع شده و گسترش پیدا می کند. زمانی که این پوسیدگی وسیع می شود دیواره مجاور خود را ضعیف می کند و با کوچک ترین تماس با لقمه غذایی (هر چند هم نرم) آن قطعه می شکند و جدا می شود.
مثلا از طرف مراجعه‌کننده‌ها بیان می شود که در حال خوردن یک نان خیلی نرم بودم یا روی تردمیل در حال دویدن بودم که دندانم شکست یا داشتم سوپ میخوردم. البته ما در هنگام بررسی متوجه می شویم که در آن ناحیه یک پوسیدگی وسیع وجود داشته و این پوسیدگی دیواره دندان را ضعیف کرده که همین موضوع باعث می شود یک فشار کوچک این تکه را جدا کند و از دندان شما کنده شود. در این موارد باید از پوسیدگی دندان جلوگیری شود.
بیشتر بخوانید : با ساختار دندان و دلایل شکستن دندان بیشتر آشنا شوید
آیا برای جلوگیری از شکستن دندان باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
نکته دیگری که باید به آن توجه شود این است که گاهی اوقات ممکن است پوسیدگی شروع شود و خود فرد متوجه این موضوع نشود. اما دندانپزشک در معاینات دوره ای متوجه شروع پوسیدگی می شود که این اتفاق خیلی ارزشمند است، چون پوسیدگی از همان ابتدا شناسایی و ترمیم خواهد شد و از گسترش آن پیشگیری به عمل خواهد آمد تا تخریب های خیلی زیاد به وجود نیاید. پس ویزیت های 6 ماه یکبار دندانپزشکی بسیار مهم می باشد، حتی در سنین بالای 25 سال می توان سالی یک بار به دندانپزشک مراجعه کرد تا پوسیدگی ها در همان ابتدا کشف و درمان شوند و از وسعت و تخریب زیاد جلوگیری شود.
موضوع دیگری که می تواند باعث شکستن دندان شود، یک ضربه محکم و بیش از اندازه تحمل دندان می باشد. هر ماده ای یا هر جسمی در طبیعت برای کار خاصی ساخته شده و آن نیرو و تنش هایی که می تواند تحمل کند در یک حد خاص می باشد و اگر بیشتر به آن فشار وارد شود، مسلما دچار آسیب می شود. دندان های انسان با اینکه خیلی محکم هستند، اما تا یک اندازه تحمل دارند و اگر نیروهای وارد شده بیشتر از آن اندازه باشند، دندان دچار شکستگی می شود.
این نیروها و فشارهای وارد شده به دندان از جنسی هستند؟
مثلا فرض کنید دچار یک حادثه می شوید، سقوط از بلندی اتفاق می افتد، در یک ورزش رزمی یا در یک درگیری ضربه ای به صورت شما وارد می شود یا یک انفجار رخ می دهد. تمام این ها باعث می شود یک نیروی خارج از اندازه تحمل دندان به انسان وارد شود. این نیروهای وارد شده می توانند باعث شکستن دندان به صورت آنی یا لحظه‌ای شوند یا این که ترک هایی بر روی دندان ایجاد کنند که به مرور با جویدن لقمه های غذا این ترک ها باز شده و در یک مقطع زمانی آن تَرک آنقدر باز می شود که آن قسمت شکسته شده و کاملا از دندان جدا می شود، پس هر 2 حالت ممکن است.
گاهی یک بیمار به ما مراجعه می کند و می گوید در یک شرایط کاملا عادی مثلا در هنگام خوردن یک غذای نرم یا در هنگام صحبت کردن دندانم شکست. وقتی با آن ها صحبت می کنیم متوجه می شویم که مدتی قبل یک حادثه برای آن ها اتفاق افتاده است یا مثلا بیماری که ورزش های رزمی انجام می دهد و مرتبا دندان و فک او تحت ضربه قرار دارد، بنابراین متوجه می شویم که تَرکی آنجا به وجود آمده و به مرور زمان آن ترک باز شده است.
گاهی اوقات در اثر یک فشار بیش از حد، جویدن یک لقمه بسیار سفت که خارج از حد نرمال است این تَرک ها به وجود آمده یا به صورت آنی دندان دچار شکستگی می شود.
بیشتر بخوانید : با انواع لمینت دندان بیشتر آشنا شوید
چه مراقبت‌هایی باید در برایر شکستن دندان انجام داد؟
افرادی که عادت دارند غذاهای خیلی سفت بخورند یا کسانی که عادت دارند یخ بجوند یا مثلا پوست پسته را با دندان می شکنند، چنین عادت هایی به مرور زمان باعث ایجاد تَرک های دندانی شده و ناگهان در یک مقطع دچار شکستگی می شوند. پیشگیری از این مسائل قابل انجام است. رژیم غدایی فرد باید یک رژیم غذایی نرمال باشد (غذاهای نرمال مثل گوشت پخته، غذاهای پخته، غذاهایی که خیلی خشک و سفت نباشند و در واقع آن غذاهایی که فشار وارد کردن به آنها خیلی متعارف نیست را تا جای ممکن استفاده نکنیم ) رزمی کاران می توانند با استفاده از گاردهایی که برای این کار تعبیه شده حین ورزش آنها را بین دندان های خود قرار دهند. این گاردها شرایطی را برای آن ها ایجاد می کند که از فک و دندان آنها محافظت شود.
آیا عصب کشی باعث شکسته شدن دندان می‌شود؟
علت دیگری که باعث شکستن دندان ها می شود عصب کشی دندان ها می باشد. آمارها نشان داده اند که دندان هایی که عصب کشی می شوند و عصب آن ها تخلیه می شود دچار شکستگی می شوند. یک علت آن این است، زمانی که دندان دچار پوسیدگی می شود و این پوسیدگی به عصب می‌رسد و مجبور می شویم عصب دندان را تخلیه کنیم که در این حالت دندان معمولا حداقل دو سوم بافت خود را از دست داده است.
دندانی که بیشتر از دو سوم از حجم خود را از دست داده پس ساختار بسیار ضعیفی دارد و بیشتر از دو سوم دندان که با مواد ترمیمی که هیچ وقت استحکام آن ها به اندازه دندان نمی رسد، ترمیم شده است. بنابراین این دندان چون بافت و دیواره خیلی ضعیفی دارد خیلی مستعد شکستن می باشد.
عصب دندان چه رابطه‌ای با شکستن دندان دارد؟
موضوع مهم تر در مورد این دندان ها خود عصب دندان می باشد. عصب دندان برای ما کارهای متعددی انجام می دهد. یکی از این کارها کنترل فشار بر روی دندان می باشد. در واقع عصب دندان آن فشارهایی که در اثر جویدن به دندان وارد می شود را به مغز مخابره می کند، مغز هم پالسی را به بصل النخاع می فرستد و بصل النخاع تشخیص می دهد که آیا این فشارها در حد تحمل دندان ما می باشد یا خیر.
به محض این که فشاری خارج از حد تحمل دندان به دندان ها وارد می شود، بصل النخاع به فک پایین این فرمان را می دهد که سریعا از فک بالا جدا شود. بنابراین زمانی که یک لقمه خیلی سفت که خارج از تحمل دندان باشد زیر دندان برود، در حالتی که آن دندان زنده باشد و عصب کشی نشده باشد بلافاصله این رفلکس عصبی اتفاق می افتد و سیستم دفاعی بدن که در واقع همان پالس عصبی می باشد باعث می شود فکین ما از هم باز شوند، فشار از روی دندان برداشته شده و دندان در مقابل یک فشار خارج از حد محافظت شود.
بنابراین دندانی که عصب دارد این رفلکس را انجام می دهد اما دندانی که عصب کشی شده و دیگر عصب ندارد هر چند الیاف عصبی اطراف ریشه دندان باز هم این نقش را دارند ولی چون این نقش ضعیف و کمرنگ شده دندان های ما این تشخیص را نمی توانند بدهند که لقمه غذایی که در حال جویدن آن هستیم در حد تحمل می باشد یا خیر. بنابراین آن فشار از روی دندان برداشته نشده و ادامه پیدا می کند و دندان دچار شکستگی می شود.
با یک مثال این موضوع را بیشتر توضیح می‌دهیم. فرض کنید در حال جویدن یک لقمه غذایی هستید که سنگی در آن می باشد، زمانی که سنگ زیر دندان می رود ناگهان فک از هم باز می شود. این همان سیستم عصبی می باشد و در بدن برای این طراحی شده که از دندان ها محافظت کند. اما اگر دندان عصب کشی شده باشد این اتفاق نمی افتد و همان سنگ می تواند باعث شکستن دندان در همان لحظه فشار شود.
دیدگاهتان را بنویسید