همه ما باید در زمان کرونا کمی بادقت تر باشیم . از تهیه نان گرفته تا کوتاه کردن موها و مانیکور گردن ، جرم گیری خانگی دندان و… ، بسیاری از کارهایی که قبلاً به متخصصان سپرده بودیم اکنون به عهده خود ماست. اگر به دلیل شیوع ویروس کرونا مجبور شده اید معاینه منظم دندانپزشکی خود را به تعویق بیندازید ، ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا امکان دارد این احساس تمیز بودن را در خانه احساس کنید. عجله نکنید که قلاب کوچکی را که متخصص بهداشت استفاده می کند بخرید. همانطور که سونیا کراسیلنیکوف ، دندانپزشک و از بنیانگذاران کلینیک دندانپزشکی هشدار می دهد ، “تمیز کردن دندان ممکن است حساسیت فنی بیشتری نسبت به آنچه شما فکر می کنید داشته باشد.”
پلاک دندانی چیست و چگونه جرم دندان را ایجاد می کند؟
جرم دندان چیست؟ چگونه تشکیل می شود و چه آسیب هایی به بافت های دهان می رساند ؟
- جرمگیری و برساژ و انواع روش های آن
- جرمگیری خانگی
- مراقبت های بعد از جرمگیری
- آیا همه افراد به جرم گیری نیاز دارند ؟
- آیا جرم گیری به دندانها آسیب می رساند ؟
- آیا جرم گیری باعث سفید شدن دندان ها می شود ؟
- روش های پیشگیری از تشکیل جرم
- قیمت جرمگیری
……………………………………………………………………………………………………………….
پلاک دندانی
اگر شما دندان های خود را کاملا با نخ دندان و مسواک تمیز کنید ، حتی اگر چیزی هم میل نکنید ، بعد از حدود یک ساعت لایه نرم سفید رنگی روی سطح دندان هایتان تشکیل می شود که پلاک دندانی نام دارد . پلاک دندانی بسیار نرم بوده و براحتی با مسواک و نخ دندان قابل برداشت است. این پلاک بعلت رسوب پروتئین های بزاق بر روی دندانها تشکیل می شود ؛ بنابراین بعلت تفاوت ماهیت بزاق در افراد مختلف ماهیت این پلاک ها نیز در اشخاص مختلف با هم فرق دارد . پلاک دندانی به خودی خود آسیبی به بافتهای دهان نمیرساند اما بستر مناسبی تشکیل میدهد برای تجمع باکتری ها ، ذرات مواد غذایی و املاح بزاق ؛ از این رو میتواند زمینه ساز پوسیدگی دندان ، التهاب و بیماری های لثه باشد . باید در طول روز حداقل 2 بار مسواک و نخ دندان بصورت دقیق و اصولی جهت تمیز کردن سطوح دندان ها استفاده شود . با حذف پلاک دندانی میتوانیم نقش بزرگی در پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه داشته باشیم .
جرم دندان چیست؟
اگر پلاک دندانی بر روی سطوح دندان ها مدت زیادی باقی بماند رسوب باکتری ها و مواد غذایی بر روی آن میتواند منجر به شروع پوسیدگی دندانها شود . با گذشت زمان در برخی از نواحی دندانی ، املاح بزاق نیز به مجموعه فوق اضافه میشود و موجب سخت شدن پلاک میگردد ؛ در این مرحله پلاک رفته رفته به توده ای سخت و زبر تبدیل میشود که دیگر با ابزار های خانگی نظیر مسواک و نخ دندان قابل برداشت نیست .این توده ، جرم نام دارد که میتواند با جذب رنگ مواد غذایی و رنگدانه دخانیات و مواد مخدر تیره رنگ شود .جرم نیز مانند پلاک محل مناسبی برای تجمع باکتری ها و ذرات مواد غذایی میباشد ؛ بنابراین موجب التهاب لثه ؛ پوسیدگی دندان و بوی بد دهان میشود . رسوب املاح بزاق بر روی جرم ها ادامه می یابد و ضخامت و قطر آن را زیاد میکند ؛ این جرم ها به زیر لثه نفوذ میکنند و به استخوان حمایت کننده دندان ها نزدیک میشوند . استخوان اطراف دندان برای محافظت از خود ، از این توده آلوده فاصله میگیرد و کم کم تحلیل میرود . هرچه جرم بیشتر به زیر لثه پیشروی کند ، استخوان اطراف دندان نیز بیشتر عقب نشینی میکند و عمر و حیات دندان ها به مخاطره می افتد ..
با تجمع جرم و میکروب زیر لثه ، التهاب لثه و خونریزی شروع میشود . اگر جرم ها از زیر لثه و سطح دندان ها برداشته نشوند تحلیل استخوان تا جایی پیش میرود که دندان ها لق میشوند و از دست میروند . متاسفانه این تحلیل استخوان با هیچ درمانی قابل برگشت نیست و استخوان از دست رفته به هیچ وجه بازسازی و یا جایگزین نمیشود .
جرم دندان که روزی به شکل پلاک ، نرم و آسیب پذیر بود و براحتی با مسواک و نخ دندان برداشته میشد ، حال بسیار سخت و چسبنده شده و تنها با ابزار های مخصوص جرم گیری توسط دندانپزشک آموزش دیده و آگاه به اصول درمانی قابل برداشتن است ؛ بنابراین بهداشت دهان میتواند مانع از تبدیل پلاک به جرم شود و در کنار آن کنترل پلاک توسط خود فرد در منزل انجام گیرد .
قیمت جرمگیری در سال 99
جرمگیری جز درمانهای ضروری و پایه ای در دهان و دندان میباشد از همین رو کلینیک مدرن قصد افزایش تعرفه این درمان را در سال جدید ندارد و هزینه این درمان بسته به شرایط و میزان جرم همچون گذشته متغیر میباشد .
جرمگیری و برساژ و انواع روش ها
برداشتن جرم ها از روی دندانها باید توسط دندانپزشک و با ابزار و مواد خاصی انجام شود .
روش دستی
قلم های دستی مخصوصی برای سطوح مختلف دندان ها طراحی شده اند . به گونه ای که کاملا با سطح مورد نظر منطبق شوند و به طور موثری جرم ها را بردارندبدون اینکه به دندان یا لثه آسیب برسانند .
روش اولتراسونیک
قلم های اولتراسونیک که با امواج مافوق صوت کار میکنند برای جرمگیری بسیار موثر هستند . قسمت سر این قلم ها با امواج مافوق صوت به لرزش درمی آید و این لرزش در تماس با جرم هاباعث برداشتن آن میشود . بنابراین این قلم ها خاصیت برندگی ندارند و به هیچ وجه به سطح دندان آسیب نمیرسانند .
کورتاژ لثه
قلم های دستی و اولتراسونیک تا حدی میتوانند زیر لثه قرار بگیرند و جرم ها را بردارند . گاهی نفوذ جرم تا حدی به زیر لثه پیشروی میکند که ناچار میشویم با روش های جراحی ، لثه را کنار زده و جرم ها را برداریم و حتی نواحی از لثه را هم که به علت مجاورت با جرم آسیب دیده است بریده و خارج کنیم . جرمگیری گاهی یک مرحله ای بوده و در یک جلسه به اتمام میرسد و گاهی لازم است در جلسات بعدی ادامه یابد .
برساژ دندان
برساژ بعد از جرمگیری به هر روشی که انجام شده باشد تکمیل کننده درمان میباشد . برساژ دندانها توسط برس های مخصوص و موادی که برای این منظور تولید میشوند ؛ پلاک ها ، بدرنگی و ذرات ریزتز و نرم تر را برداشته و سطوح دندانها را کاملا تمیز میکند .لازم به ذکر است که جرمگیری دندانها معمولا درد ندارد و نیازی به بی حس کردن ناحیه درمان نیست ؛ اما در افراد محدودی دندانها یا لثه حساس تر هستند و برای راحتی بیمار ، دندانپزشک ناحیه درمان را بی حس مینماید .
روش های خانگی جرم گیری دندان :
برخی افراد یا حتی سایتهای متفرقه برای جرمگیری در منزل روش ها و موادی را پیشنهاد میکنند .؛ مثلا استفاده از جوش شیرین ، نمک ، آبلیمو ، دارچین ، پودرها و محصولات صنعتی ، گیاهی و شیمیایی. باید توجه داشته باشیم هر یک از این مواد حاوی ذرات ساینده و یا اسیدی هستند که میتواند در میان دندانها تخلخل و خراش ایجاد کند و همین ناصافی در سطح دندان ، آن را بیشتر مستعد جذب مواد رنگی و املاح بزاق مینماید .از طرفی سایش مینای دندان آن را حساس نموده و باعث ایجاد درد هنگام خوردن و نوشیدن مواد غذایی سرد و داغ میشود ؛ بنابراین این روش ها هرچند موثر باشند اما توصیه نمیشوند . از طرفی به علت برداشته شدن مینای سطح دندان که سفید و درخشان است لایه زیرین که عاج نام دارد و زرد و مات است نمایان میشود و دندان کل و رنگ طبیعی خود را به مرور از دست میدهد و نازیبا میگردد .
جرمگیری با لیزر
لیزر یکی از جدیدترین تکنولوژی هایی میباشد که امروزه به کمک دندانپزشکان آمده است . درمانهای دندانپزشکی بطور کامل با لیزر انجام نمیشوند ، اما لیزر میتواند دقت و کیفیت برخی از درمانها را بالا ببرد .در جرمگیری ، نواحی زیر لثه با لیزر دقیق تر میتوانند میکروب زدایی و تمیز شوند . ترمیم لثه به دنبال کورتاژ به کمک لیزر نیز سریعتر انجام میشود .جرمگیری و کورتاژ لثه تنها به وسیله لیزر امکان پذیر نیست و لیزر تنها میتواند تکمیل کننده درمان باشد و اصل کار با قلم های دستی و اولتراسونیک انجام میشود .
مراقبت های بعد از جرمگیری :
پس از جرمگیری رنگ پذیری دندانها تا حدود 48 ساعت بسیار بالا میرود ؛ پس بهتر است از خوردن و نوشیدن مواد غذایی رنگی ، آبمیوه ها ، نوشیدنی های گازدار ، چای ، کاکائو ، قهوه ، کارامل و مشابه آن خودداری نمود . همچنین مصرف دخانیات در این چند ساعت تاثیر بیشتری بر دندانها خواهد گذاشت .به علت تمیز کردن زیر لثه ها ، شستشوی دهان با آب نمک رقیق میتواند بافتهای آزرده لثه را التیام بخشد . رعایت بهداشت ( استفاده صحیح از مسواک و نخ دندان ) بطور منظم و موثر بعد از جرمگیری میتواند به پیشگیری از تشکیل مجدد جرم کمک قابل توجهی نماید .از آنجاییکه سطوح دندانها بعد از جرمگیری کاملا تمیز هستند ، استفاده از دهانشویه فلوراید جهت مقاوم کردن سطح دندانها در مقابل پوسیدگی تاثیر به مراتب بیشتری نسبت به قبل از جرمگیری خواهد داشت .
آیا همه افراد به جرم گیری نیاز دارند ؟
بهداشت دهان و ماهیت بزاق دو فاکتور اساسی در تشکیل جرم داخل دهان میباشند . درصد املاح بزاق افراد مختلف با هم متفاوت است . هرچه بزاق آبکی تر و بهداشت دهان بهتر باشد تجمع جرم کمتر خواهد بود ؛ در مقابل هرچه املاح بزاق بیشتر و بهداشت ضعیف تر باشد تجمع جرم بیشتر خواهد بود . بعضی از افراد در تمام طول مدت زندگی خود نیازی به جرم گیری پیدا نمیکنند ، اما برخی از افراد هر چند وقت یکبار نیاز به جرم گیری دارند . پریود زمانی بین جلسات جرم گیری بسته به شرایط دارد و در افراد مختلف متفاوت است . این فواصل میتواند هر 3 ماه یکبار ، هر 6 ماه یکبار ، هر یکسال و یا چند سال یکبار باشد . این موضوع با صلاحدید دندانپزشک در معاینات دوره ای افراد تعیین میشود . برای حفظ سلامت دهان و دندان باید بلافاصله پس از کشف جرم ، جرم گیری انجام شود .
آیا جرم گیری به دندان ها آسیب میرساند ؟
جرم گیری باید توسط ابزارهای مخصوص دستی و اولتراسونیک ( که با امواج مافوق صوت کار میکنند ) و رعایت کلیه اصول علمی انجام شود . در صورتیکه ابزار نامناسب بکار گرفته شود و یا فرد فاقد صلاحیت بدون رعایت اصول علمی این عملیات را انجام دهد میتواند به دندان ها و لثه آسیب برساند . گاهی جرم ها صدماتی به لثه و دندان ها وارد میکنند که زیر همین توده جرم مخفی می مانند و احساس نمیشود ؛ در این شرایط به محض برداشتن جرمها آسیب های مخفی ، قابل تشخیص میشوند ؛ مثلا جرم میتواند فضای لثه و استخوان تحلیل رفته را پر کند و گاهی حتی بین دندان ها فاصله ایجاد کند و در آن فواصل قرار گیرد و فرد متوجه فضاهای خالی نشود . بعد از جرم گیری نواحی خالی که در اثر تحلیل لثه و استخوان و یا فاصله افتادن بین دندان ها ایجاد شده اند و با جرم پوشانده شده بودند قابل مشاهده و احساس میشوند . ممکن است زیر جرم ها ، پوسیدگی و خوردگی بر روی سطوح دندان ها کشف شود . گاهی دندان های لق شده با دیواری از جرم به هم متصل میشوند و حرکت نمیکنند ؛ در این شرایط با برداشتن جرم ها لقی دندان ها مشخص میگردد .
در واقع این آسیب ها ناشی از جرم هستند نه جرم گیری ؛ اما چون با جرم پوشانده و مخفی شده بودند تا زمان جرم گیری مشخص نشده اند .
آیا جرم گیری باعث سفید شدن دندان ها میشود ؟
در صورتیکه جرم های دندانی روی سطوح قابل رویت دندان ها را هم پوشانده باشند و به دلایل مصرف مواد غذایی رنگی و یا استفاده از دخانیات و مواد مخدر تیره شده باشند مسلما با برداشتن جرم ها ، رنگ طبیعی دندان ها قابل مشاهده میشود ؛ اما دندان ها از رنگ طبیعی خود که قبل از تجمع جرم داشته اند سفیدتر نمیشوند .
گاهی اوقات جرم ها در حاشیه لثه ، لابلای دندان ها و سطوح پشتی آنها تجمع پیدا میکنند و با جرم گیری تغییر رنگ مشاهده نمیشود . در حقیقت جرم گیری یک درمان است و عمل زیبایی محسوب نمیشود رنگ دندان ها را از آنچه در ابتدا بوده اند سفیدتر نمیکند . برای سفید کردن دندان ها عملیات دیگری انجام میشود که صرفا جنبه زیبایی دارد و به هیچ وجه درمان محسوب نمیشود و روش آن کاملا با جرم گیری متفاوت است . نام این کار Bleaching ( بلیچینگ دندان ) است ؛ درباره این موضوع در پینترست ما مطالعه کنید
پیشگیری از تشکیل جرم :
روش های زیر برای جلوگیری از تشکیل جرم روی دندانها توصیه میشود
- رعایت دقیق بهداشت ، استفاده از مسواک ، نخ دندان و خمیر دندان مناسب ، یادگیری تکنیک صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
- رفع بی نظمی دندانهایی که در ردیف قوس دندانی قرار ندارند و یا به دلیل شکستگی ، پوسیدگی ، ترمیم ها و یا روکش های غلط سطح ناصافی پیدا کرده اند ؛ زیرا هر بی نظمی و ناصافی میتواند محل تجمع جرم باشد .
- پرهیز از مصرف زیاد چای ( علی الخصوص چای کیسه ای ) ، قهوه ، نوشابه های گازدار و الکل
- عدم استفاده از سیگار ، قلیان و مواد مخدر
- پرهیز از سایش سطح دندانها با مسواکهای زبر ، خمیر دندانهای ساینده ، مواد ساینده و اسیدی
پرهیز از مصرف دهانشویه های طبی که فقط باید با تجیز دندانپزشک و به میزان محدود مصرف شود
نتیجه گیری :
جرم دندان منشاء میکروب و آلودگی میباشد که میتواند باعث بوی بد دهان ، پوسیدگی دندان ها ، التهاب و خونریزی لثه ، تحلیل استخوان ، لقی دندان ها و در شرایط شدیدتر عفونت های تاثیر گذار بر روی سایر ارگان های بدن شود ؛ حتی چندین مورد سقط جنین در اثر جرم دندان در جهان گزارش شده است . جرم دندان میتواند باعث وخیم شدن دیابت گردد و در زیبایی و سلامت دهان و دندان تاثیر فراوانی داشته باشد .
با رعایت بهداشت میتوانیم از تشکیل جرم پیشگیری نمائیم و با چکاپ های سالیانه دندانپزشکی جرم ها را در ابتدای تشکیل ، قبل از اینکه هر آسیبی آغاز شود کشف کرده و با جرم گیری از بروز مشکلات بعدی جلوگیری نمائیم .
دیدگاهتان را بنویسید