دندان های انسان دارای ساختار محکمی میباشند , اما در صورتی که محافظت های لازمه صورت نگیرد ممکن است باعث اسیب به دندان ها و شکستگی انها شود.از جمله مواردی که باعث اسیب به دندان و شکستگی آن شود میتوان به مواردی هم چون انجام ورزش های پرخطر مثل ورزش های رزمی ( تکواندو _ کاراته ) و عدم استفاده از محافظ دندان , استفاده از یخ , خوراکی های سفت , ته دیگ , قهوه , تخمه زیاد و…..تمامی این موارد باعث اسیب های جدی به دندان و گاها سبب شکستگی دندان میشوند.اما توجه کنید که با رعایت نکاتی ساده میتوانید از این اسیب ها جلوگیری کنید.دندان ها به واسطه ساختار محکمی که دارند توان تحمل بسیاری از فشار ها را دارد , اما همیشه به این صورت نیست که فکر کنیم میتواینم با دندان های خود هر چیزی را بجویم یا بشکنیم و باید به این نکته توجه کنیم که اسیب های جدی را به دندان خود وارد میکنیم در صورتی که نکات ایمنی را در مورد دندان های خود رعایت نکنیم و حتی ممکن است باعث شکستگی دندان های خود شوید.
در این مقاله شمارا با شکستگی دندان و کلیت درمان ترمیم و بازسازی دندان های شکسته اشنا میکنیم.
با ما همراه باشید!
ساختار دندان
هر بخشی از دندان دارای توابع و ویژگی های منحصر به فردی است. بخش های اصلی اناتومی دندان شامل مینای دندان , دنیتن , سیمان , ریشه ها و کانال ریشه که در داخل دندان قرار دارد. دندان های اسیب دیده به خصوص دندان های ترک خورده یا فرسوده بسیار حساس به پوسیدگی و حفره هستند.
مینای دندان
مینای دندان یک مانع حفاظتی است که قسمت قابل مشاهده دندان را احاطه کرده است. این شامل مواد معدنی قوی، از جمله کلسیم و فسفات است. مینای دندان سخت ترین ماده در بدن انسان است و مینای دندان سالم مقاوم به باکتری های ایجاد کننده حفره میباشد. مینای دندان به دلیل مواد معدنی ان دارای ساختار شفاف است , خوشبخانه مینای دندان میتواند تقویت شود.فلوراید یک ماده معدنی رایج است که به تقویت مینای دندان کمک میکند.
وقتی لبه دندان می شکند یا دندان ترک بر می دارد، دردی به دنبال ندارد. هر چند بعد از شکسته شدن دندان شخص سریعا لبه تیز دندان را با زبانش حس می کند و متوجه شکستگی دندان خود می شود. شکستگی های خفیف دندان موجب درد نمی شوند. اما اگر بخش بزرگی از دندان بشکند و جدا شود می تواند موجب درد و ناراحتی شود چرا که ممکن است در این صورت عصب داخل دندان نیز آسیب ببیند. همچنین در صورتی که بر اثر شکسته شدن دندان سر ریشه های عصبی که در مینای دندان وجود دارد در معرض هوا ( یا غذا و نوشیدنی های سرد و گرم) قرار بگیرند درد و ناراحتی زیادی برای بیمار به وجود میاورد.
برخی دلایل شکستن دندان عبارتند از :
- گاز گرفتن جسمی سخت و محکم
- واردشدن ضربه شدید به ناحیه صورت و دهان
- زمین خوردن
- داشتن چسبیدگی شدید دندان که موجب تضعیف ساختار دندان شده است
- داشتن یک پرکردگی قدیمی و وسیع دندان از جنس آمالگام که به خوبی از قسمت های باقی مانده از تاج دندان محافظت نمی کند.
- دندان قروچه یا روی هم فشار دادن دندان‌ها
نکته : درد دندان بر اثر شکستگی آن ممکن است دائمی باشد یا این که گاهی آرام بگیرد و دوباره شدت پیدا کند. در بسیاری موارد درد دندان در هنگام غذا خوردن حس می شود چرا که جویدن غذا موجب ایجاد فشار روی دندان می شود
اقداماتی که میتوانید برای رفع شکستگی دندان خود کنید:
برای رفع شکستگی دندان راهکار خانگی برای رفع این مشکل وجود ندارد و حتما باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.گاها پیش میاید که دندان شما ظاهری سالم داشته باشد اما دارای ترک و شکستگی شده باشد و از علائم این مشکل میتوان به این صورت یاد کرد که زمانی که محیط داخلی دهان شما تغییر میکند دچار درد و ناراحتی میشوید. در نتیجه در این حالت حتما به دندانپزشک خود مراجعه کرده و دندان خود را چکاپ کنید و از ایجاد اسیب های جدی تر جلوگیری فرمایید.
ازجمله اقداماتی که دندانپزشک شما میتواند برای رفع شکستگی دندان شما انجام دهد :
1_باندینگ
2_ونیر
3_روکش
4_ایمپلنت
شکستگی های دندان انواع متفاوتی دارد و باطبع روش های درمان گوناگونی هم دارد که دربخش ذیل خدمت شما توضیح میدهیم :
ترک های خفیف و ریز:
این ترک ها سطحی هستند و تنها لایه بیرونی دندان ( مینای دندان) آسیب دیده است. ترک های بسیار خفیف دندانی معمولا نیازی به درمان ندارند و دندانپزشک به آرامی سطح آسیب دیده را پالیش می کند تا صاف شود و تیزی یا زبری آن از بین برود.
ترک وسیع دندان :
این نوع شکستگی تمامی بخش دندان را درگیر می کند ( از سطح مینای دندان تا عصب). دندان ترک برداشته و چیزی از آن جدا نمی شود اما این ترک به مرور زمان بزرگ تر می شود و بستگی دارد که این ترک خوردگی چه قدر وسیع باشد، در مواردی می توان آن را با پر کردن ترمیم کرد و در مواردی نیاز به روکش کردن دندان می باشد. در صورتی که عصب دندان آسیب دیده باشد نیز باید درمان عصب کشی ( درمان ریشه ) انجام شود.
لب پر شدن دندان:
در صورت لب پر شدن تنها بخش بسیار کوچکی از لبه دندان نیاز به درمان دارد. دندانپزشک معمولا قسمت لب پر شده را با مواد پر کننده (اغب کامپوزیت استفاده میشود )دندان ترمیم می کند تا از شکستگی مجدد جلوگیری کند و همچنین شخص حس بهتری داشته باشد و ظاهر دندان و طرح لبخند نیز بهتر شود و در صورتی که لب پر شدن دندان بسیار کوچک باشد دندانپزشک لبه دندان را تنها کمی پالیش می دهد تا لبه دندان صاف شود.
شکستگی تاج دندان:
گاهی اوقات شکستگی تنها در قسمت سر دندان ( قسمتی که با آن غذا را می جوید) است. این شکستگی ها ریشه دندان را درگیر نمی کنند و موجب درد نمی شوند. دندانپزشک این شکستکی ها را با پر کردن ترمیم می کند تا شکل دندان را دوباره به حالت قبل برگرداند و در برخی موارد نیز دندانپزشک دندان را روکش می کند.
شکستگی های وسیع و خطرناک:
این شکستگی ها به قدری عمیق است که به عصب می رسد و تقریبا همیشه موجب درد دندان و حساسیت آن می شود. معمولا قسمت شکسته دندان خونریزی دارد. برای درمان ریشه این دندان نیاز به انجام عصب کشی (درمان ریشه) می باشد و برای بازیابی کارایی دندان نیاز به انجام روکش می باشد تا شخص بتواند مانند قبل با دندان غذا بجود.
شکافته شدن دندان:
شکافته شدن دندان به این معناست که با یک ترک عمودی دندان به دو نیم تقسیم شده است . برخی دندان ها مانند دندان های آسیاب بیش از یک ریشه دارند. دندانپزشک می تواند یکی از ریشه ها را حفظ کند و آن را با روکش بپوشاند. ابتدا دندان پزشک درمان عصب کشی ( درمان روکش ) را انجام می دهد و سپس ریشه هایی که قابل حفظ کردن نیستند را خارج می کند و در نهایت برای پوشش ریشه دندان و جایگزین کردن بخش از دست رفته دندان، دندان روکش می شود. در برخی موارد نیز هیچ کدام از ریشه های دندان قابل حفظ کردن نیستند و دندان باید کاملا کشیده شود.ک در این حالت باید جای دندان از دست رفته را با ایمپلنت جایگزین کرد.
شکستگی بر اثر پوسیدگی دندان:
در این موارد علت شکستگی دندان وجود پوسیدگی های شدید است که در نتیجه آن شاهد شکننده شدن دندان می باشیم. دندانپزشک وضعیت دندان را بررسی می کند و بهترین روش درمان را برای ترمیم دندان به کار می گیرد اما در صورتی که پوسیدگی بسیار وسیع و شدید باشد و به استخوان رسیده باشد نیاز به کشیدن دندان است.در این حال نیز همانند مورد فوق درمان مناسب و اصولی برای دندان از دست رفته ایمپلنت میباشد.
نکته: ایمپلنت یک روزه ( ایمپلنت دیجیتالی ) روشی سریع برای دندان های از دست رفته میباشد.
شدت شکستگی دندان
شکستگی‌های دندان با توجه به موقعیت و شدت آن تقسیم‌بندی میشود:
- کلاس 1:لب پر شدن یا شکستگی فقط محدود به لایه مینای دندان میشود
- کلاس 2:شکستگی لایه عاج
- کلاس 3:شکستگی پالپ دندان
- کلاس 4:شکستگی ریشه دندان که غالباً عمودی است
دیدگاهتان را بنویسید