پوسیدگی دندان-نشانه ها و عوارض آن
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان از شایع ترین مشکلات سلامتی
ارسال شده توسط dentalcenter
کشیدن دندان به معنی درآوردن دندان از جای خود یعنی استخوان فک و درآوردن ریشه دندان می باشد. دلایل متنوعی برای کشیدن دندان وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد:
لازم به ذکر است که بعد از کشیدن دندان پیشنهاد می شود کاشت ایمپلنت انجام شود تا استخوان فک تحلیل نرود.
سازمان بهداشت جهانی پوسیدگی دندان در سنین كودكی را به عنوان يک مشکل سراسری و با شیوعی بین ۶۰ تا۹۰ درصد اعلام کرد که بر اساس اطلاعات آماری مربوط به کشورهای اروپایی، ۶۱ درصد کودکان ۶ تا ۱۲ ساله حداقل يک دندان پوسیده دارند.
دندانهای شیری مجموعهٔ اولیهٔ دندانی هستند که شامل ۲۰ دندان هستند که به مرور زمان با بزرگ تر شدن سن کودک می افتند و دندان های دائمی جایگزین آن ها می شوند. تعداد دندانهای شیری در هر آرواره 10 تا می باشد که همان طور که گفته شد به مرور زمان میافتند و ۳۲ عدد دندان دائمی جای آنها را میگیرند.
از دوره جنینی این دندانها شروع به تکامل می کنند و بعد از تولد در سنین شش ماهگی بیرون می آیند و پس از آن تا سن 2 و 2.5 سالگی به طور کامل تکمیل می شوند. گاهی اوقات ممکن است که یکی از دندانهای شیری کودک پوسیده شود و یا به هر علتی نیاز به کشیدن آن وجود داشته باشد. گاهی اوقات نیز این امکان وجو دارد که دندان شیری کودک تغییر شکل دهد و یا ریشههای بلندی داشته باشدکه مانع از افتادن به موقع آن شود و بنابراین آن دندان باید حتماً کشیده شود تا دندان دائمی بتواند شروع به رویش کند.
دلیل دیگری که برای پوسیدگی دندان وجود دارد این است که گاهی اوقات برخی از دندان های شیری به دلیل سهل انگاری در مسواک زدن و یا درست مراقبت نکردن از دندان، دچار پوسیدگی شوند و این پوسیدگی به قدری شدید باشد که دندانهای مجاور را نیز به تدریج دچار پوسیدگی کند، در این موارد نیز ممکن است دندانپزشک دندان های شیری را بکشد.
اما لازم است که ذکر شود اگر دندان های شیری یک کودک به خاطر ایجاد پوسیدگی شدید کشیده شود این امکان وجود دارد که الگوی رشد دندان های دائمی جایگزین آن در کشیدن دندان از بین برود در ابتدا برای کشیدن دندان های شیری، لازم است که دندانپزشک این جایگاه را کمی گشاد کند و ریشه دندان را از لیگامنتی که به آن متصل است جدا کند.
این کار در دندان پزشکی معمولا سریع صورت می گیرد ولی با این حال لازم است که والدین کودک اگر هر گونه نگرانی در مورد توانایی تحمل این عمل توسط کودک خود دارند و یا نوع بیحسی خاصی را برای فرزندشان در نظر دارد، لازم است که این موضوع را قبل از عمل با دندانپزشک در میان بگذارند.
لازم به ذکر است که جراحتهای ناشی از کشیدن دندان شیری در کودکانی که سالم هستند و هیچ گونه بیماری خاصی ندارند نهایتا در مدت یک یا دو روز بهبود پیدا میکند. اما اگر کودک شما به بیماری خاصی مبتلا باشد یا از مشکل تأخیر در بهبودی زخمها رنج میبرد، زمان بهبودی او میتواند طولانیتر شود که لازم است این مسئله را حتما با پزشک او در میان بگذارید.
ازجمله درمانهایی که می تواند یک دندان را از کشیده شدن نجات دهد، جراحی انتهایی ریشه دندان که به طور مختصر آپیکو نامیده می شود، می باشد. در کشیدن ریشه دندان، بعد از کنار زدن لثه و بافتهای پوشاننده استخوان، به انتهای ریشه دندان داخل استخوان فک می رسیم.
بعد از دسترسی، مقادیری از استخوان اطراف انتهای ریشه دندان در صورت نیاز برداشته میشود تا امکان مشاهدهٔ ریشه دندان فراهم شود. سپس اطراف ریشهٔ دندان از بافتهای احتمالی که میتوانند حتی کیست باشند پاک می شود. در بیشتر این جراحیها، کمی از انتهای ریشه دندان قطع شده و کانالهای ریشه با مادهای پر میشود.
لازم است ذکر شود که کشیدن دندان از ریشه به 2 روش انجام می شود:
ساده ترین روش کشیدن مربوط به دندانی است که در دهان قابل رویت است. در این روش دندانپزشک با استفاده از بی حسی موضعی و انبر، دندان را از ریشه بیرون می کشد.
خارج کردن ریشه دندان با جراحی لثه زمانی انجام می گیرد که ریشه دندان به راحتی در دسترس نباشد مانند مواقعی که دندان به طور کامل از لثه بیرون نیامده و یا زیر خط لثه شکسته است. در این شرایط برای بیرون کشیدن ریشه دندان، دندانپزشک ابتدا بافت های نرم را کنار زده و در صورتی که دندان به چند تکه شکسته باشد؛ آن را به راحتی از زیر لثه خارج میکند. جراحی لثه معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد.
در عصب کشی، پالپ دندان اسیب دیده برداشته می شود. پالپ دندان در واقع همان قسمت نرم دندان می باشد که از عصب، عروق خونی و بافت همبند تشکیل شده است. کار عصب همان ایجاد حس می باشد و عدم وجود آن تاثیری بر حرکات دندان ها ندارد.
علایم زیر نشان دهنده این می باشد که دندان شما نیاز به عصب کشی دارد :
طبف نظر سنجی که از اکثر دندان پزشک ها به عمل آمد این موضوع استنباط می شود که کشیدن دندانی که عصب کشی شده بلامانع است. اگر چه دندانی که عصب کشی می شود معمولا هیچ اعصابی ندارد و دچار خرابی نمی شود اما اگر به دلایلی مثلا برای مرتب شدن دندان هنگان ارتودنسی و … نیاز به کشیدن آن باشد این عمل بلامانع است.
سومین دندان آسیا دندان عقل است که معمولا در حدود 17 سالگی شروع به رشد می شود و تعداد آنها 4 عدد می باشد که در انتهای هر قوس فکی قرار گرفته است. دندان های عقل می توانند به صورت کامل رشد کنند یا این که ممکن است به صورت نهفته باشند و یا اگر فضای کافی برای رشد آن وجود نداشته باشد به صورت نیمه نهفته در می آید.
دندان عقل در صورتی که در موقعیت صحیح خود رشد کرده باشد مانند سایر دندان ها می باشد. اما گاهی اوقات این گونه نیست، در نتیجه نیاز به جراحی پیدا می کند که این مشکل بیشتر در میان نوجوانان و جوانان رایج می باشد. جراحی دندان عقل بسیاری از بیماران را می ترساند، تا حدی که ممکن است از مراجعه به دندان پزشکی برای حل مشکل خود جلوگیری کنند.
مشکلاتی که دندان عقل به وجود می آورد معمولا شامل درد و ناراحتی، عفونت، التهاب و عفونت لثه و پوسیدگی دندان است که علت آن ها درست مسواک نزدن است چرا که تمیز نگه داشتن آخرین دندان عقبی دشوار است و تجمع پلاک و باکتری ها در این محل بیشتر است. سایر مشکلات دندان عقل به نهفتگی آن برمی گردد که از عوارض جدی آن تشکیل کیست در زیر دندان است. این کیست ها باعث تحلیل رفتن استخوان فک و وارد آمدن فشار بر عصب های فک می شوند.
اما باید توجه داشت که برخلاف باور عموم کشیدن دندان عقل یک جراحی بدون درد می باشد که درد ناشی از فشار دندان عقل نهفته را از بین می برد. در طول جراحی دندان عقل، کم پیش می آید که بیمار دردی راحس کند.
پس از شروع جراحی دندان عقل دندانپزشک وضعیت گونه و دندان های شما را بررسی تا از بیحس شدن کامل آن اطمینان حاصل کند. در صورتی که متوجه فشار یا درد می شوید، موضوع را به دندانپزشک اطلاع دهید چرا که ممکن است لازم باشد که مدت بیشتری برای اثربخشی دارو صبر کنید یا از داروی بی حسی بیشتری برای شما استفاده شود.
درآوردن دندان عقل به علت ریشه دندان نامناسب و عدم فضا برای رویش آن ها انجام می گیرد. هنگام کشیدن دندان عقل به علت استفاده دندان پزشک از بی حس کننده ها، شما درد چندانی را حس نخواهید کرد در واقع امروزه با پیشرفت علم پزشکی و استفاده از انواع داروها ، برخلاف بائر عموم کشیدن دندان عقل درد ندارد. مقداری تورم بعد از کشیدن دندان عقل طبیعی است.
ممکن است بعد از جراحی کمی خون ریزی داشته باشیددر نتیجه باید مراقب باشید که این خون در دهانتان باقی نماند و با دهانشویه ای آن ناحیه را تمیز کنید و از دستکاری آن ناحیه خودداری فرمایید.
در چند روز اول بعد از عمل مصرف غذاهای جامد، الکل، قهوه، نوشابه یا نوشیدنی داغ ممنوع است. مدت زمان بهبودی دندان های عقل بین 3 تا 4 روز است، اما گاهی اوقات ممکن است تا 7 الی 8 روز نیز طول بکشد تا جای دندان کاملا خوب شود. برای سریع تر کردن روند بهبود بهتر است که :
در صورت رعایت نکردن اصول بهداشتی بعد از کشیدن دندان، ممکن است علائم عفونت در ناحیه دندان بروز پیدا کند. از جمله علائم عفونت بعد از کشیدن دندان عقل تورم و درد و خون ریزی شدید می باشد. تورم در صورتی که شامل موارد زیر باشد طبیعی است و علائم عفونت نیست :
در واقع عفونت ممکن است بعد از کشیدن ریشه دندان عقل به وجود بیاید و الزاما همه افراد بعد از کشیدن دندان عقل دچار عفونت نمی شوند. چیزی که الزام است این است که باید همه بیماران با این علائم عفونی که ممکن است بعد از کشیدن دندان عقل ایجاد شود آشنا باشند تا اگر هر لحظه احساس کردند که ممکن است عفونت اتفاق افتاده باشد سریعا اقدامات پیشگیری را انجام دهند و با دندانپزشک خود تماس بگیرند تا از آسیب های احتمالی آینده جلوگیری به عمل آید.
بعد از کشیدن دندان ممکن است اعصاب لبها، چانه یا زبان آسیب ببیند البته این اتفاق در یک درصد مواقع رخ میدهد که می تواند افراد را به شیوههای متفاوت تحت تاثیر قرار دهد. یکی از علائم عفونت که بعد از کشیدن دندان رخ می دهد تب می باشد.
افزایش درجه حرارت بدن یک مکانیزم طبیعی است که برای کشتن باکتری ها و ویروس ها به کار می رود و زمانی که بعد از کشیدن دندان، دچار عفونت شده باشید، بدن به طور طبیعی تب می کند تا با عفونت به وجود آمده مبارزه کند. البته کمی تب بعد از جراحی دندان عقل طبیعی می باشد اما اگر تب شما بسیار بالا و به صورت مداوم بود و دمای بدن شما طی چند روز کاهش نیافت لازم است که حتمابه دندانپزشک مراجعه کنید. هم چنین یکی دیگر از علائم عفونت خروج ترشحات چرکی از بدن است.
این ترشحات عموما سفید و زرد رنگ هستند و زمانی که دندان خود را می کشید چون جای زخم آن باز است ترشحات زرد رنگ و چرک مانندی ممکن است روی زخم به وجود آید. ترشح چرک روی محل زخم دندان کشیده شده، بوی بد و طعم نامطبوعی را در دهان ایجاد می کند اگر مقدار این ترشحات چرکی شکل، زیاد باشد، مطمئناً فرد دچار عفونت شده است و لازم است که حتما به دندان پزشک خود مراجعه کند که در اغلب موارد دندان پزشک تجویز انتی بیوتیک می کند و معمولا انتی بیوتیک اموکسی کلاو را تجویز می کنند این دارو به حالت قرص و یا شربت تجویز می شود میزان مصرف آموکسی کلاو برای گروه های سنی مختلف متفاوت است و برای خردسالان شربت آموکسی بیشتر در اولویت قرار می گیرد. یا به بیمار توصیه می کند که به طور مداوم از آب نمک استفاده کند.
هم چنین ممکن است درمان های خانگی را برای از بین بردن عفونت دندان توصیه کند از مهم ترین درمان ها برای درمان عفونت می توان به استفاده ی گل میخک اشاره کرد این داروی گیاهی به طور قابل ملاحظه دردهای خفیف را تسکین می دهد و تا حدودی می تواند عفونت و التهاب دندان را کاهش دهد.
در طب سنتی روش های زیادی برای بند آوردن خون ریزی اشاره شده که ما رد زیر به ذکر برخی از آن ها می پردازیم پس با ما همراه باشید
برای تسکین و کاهش خون ریزی لثه بعد از عمل جراحی خونریزی لثه میتوانید از چای کیسهای استفاده کنید. نحوه استفاده از آن نیز بدین صورت است که ابتدا یک چای کیسهای را در آب گرم قرار می دهید، بعد از چند دقیقه آن را برداشته و صبر کنید تا خنک شود، حال چای را به مدت 4 الی 5 دقیقه روی ناحیهای که دچار خونریزی یا تورم شده است قرار دهید تا کم کم تاثیر خود را نشان دهد.
از جمله راههای موثر برای درمان تورم و خونریزی لثه، غرغره کردن آب نمک است برای این کار یک لیوان آب گرم به همراه یک قاشق نمک را باهم مخلوط کرده و سپس آن را به مدت دو دقیقه غرغره کنید. این کار 3 یا 4 بار در روز میتوانید انجام دهید.
روش دیگری که در طب سنتی برای درمان طبیعی خونریزی لثه، استفاده می شود استفاده از میخک است. از این ماده به دو روش مختلف میتوان استفاده کرد.
سیاه دانه دارای خواص ضد باکتری است که به عنوان مادهی درمانی کاربردهای زیادی دارد. نحوهی استفاده از آن بدین صورت است که بعد از مسواک زدن، چند قطره روغن سیاه دانه را به لثهها بمالید و ماساژ دهید یا این که میتوانید مقداری روغن سیاه دانه داخل یک لیوان آب گرم ریخته و با آن دهان را شستشو دهید.
آلوئهورا خواص ضد باکتری دارد و میتواند باکتریهایی که منجر به خونریزی لثه میشوند را از بین ببرد. نحوهی استفاده آلویه ورا بدین صورت است که مایع داخل گیاه آلوئهورا که به ژل آلوئهورا معروف است را به لثهها مالیده و چند دقیقه بگذارید تا بماند تا اثر آن را مشاهده کنید.
جوش شیرین از جمله مادههایی است که از فاسد شدن دندانها و همچنین بروز بیماریهای مربوط به لثه جلوگیری میکند. جوش شیرین را با مقداری آب گرم مخلوط کنید تا به شکل خمیر تبدیل شود سپس از این خمیر میتوانید به عنوان خمیر دندان استفاده کنید و با آن مسواک بزنید تا کم کم میزان خون ریزی و عفونت کاهش یابد.
سیر به عنوان یک آنتی بیوتیک بسیار قوی به شمار می رود و همانطور که قبلا نیز گفتیم عسل مادهای ضد باکتری است. ترکیب این دو ماده میتواند درمان بسیار موثری را به همراه داشته باشد. هم چنین می توانید یک حبه سیر را به دو تکه تقسیم و رنده کنید و با عسل مخلوط کنید و این خمیر را برای کاهش خونریزی به لثههای خود بمالید
به طور کلی، سبزیجات سرشار از ویتامین هستند و میزان کالری و چربی در آنها بسیار کم است. بنابراین خوردن سبزیجات نه تنها برای لثهها بلکه برای کل بدن بسیار مفید است. خوردن سبزیجات خام به بهبود جریان خون در لثه کمک میکند و میتواند خونریزی لثه را کاهش دهد.
شیر حاوی مقدار زیادی کلسیم است، پس در صورتی که با مصرف شیر هیچ مشکلی در بدن شما بوجود نمیآید حتما از آن برای درمان یا کاهش تورم لثههای خود استفاده کنید. البته باید توجه داشته باشید که شیر منبع چربی است و ممکن است مصرف آن به لثهها آسیب برساند، بنابراین پس از نوشیدن شیر حتما مسواک بزنید.
یکی از ویتامینهایی که کمبود آن باعث بروز بیماریهای مربوط به لثه میشود، ویتامین C است. میوههایی مثل لیمو، پرتقال، توت فرنگی و کیوی و همچنین سبزیجاتی مثل کلم بروکلی سرشار از ویتامین C هستند. بنابراین برای جلوگیری و درمان بیماریهای لثه از این میوهها بیشتر استفاده کنید.
به طور کلی لازم است بعد از کشیدن دندان خود در انتخاب و مصرف مواد غذایی دقت بالایی به خرج دهید برخی مواد غذایی و نوشیدنی میتوانند تاثیر منفی را روی دهان شما، بعد از کشیدن دندان داشته باشد. نوشیدن با نی یکی از رایجترین اشتباهاتی که بیشتر بیماران آن را تکرار میکنند. این کار ممکن است لثه های شما را تحریک کند و باعث خون ریزی بیشتر و یا تورم دهان و لثه ها شود. شما باید تا چند روز بعد از کشیدن دندان از نی استفاده نکنید چون علاوه بر موارد بالا ممکن است باعث خارج شدن لخته خون از محل خود نیز شود.
همینطور این موضوع در مورد سیگار کشیدن نیز صدق میکند و کشیدن سیگار میتواند لخته خونی را از محل خود بیرون بکشد. سیگار کشیدن میتواند باعث پخش مواد شیمیایی مضری در اطراف دهان شود و عفونت و حفره خشک را با خود به همراه آورد.
نوشیدنی های گازدار و هم چنین نوشیدنی های داغ از دیگر مورادی ساست که شما باید تا چند روز پس از کشیدن دندانتان از خوردن آن ها اجتناب کنید. هم چنین شما باید از خوردن غذاهای سفت و جوییدنی نیز دوری نماییدچرا که که ممکن است باعث آسیب به لخته خونی شود. بهتر است که چند روزی را با غذاهای نرم مثل سوپ، سیبزمینی و بستنی سپری کنید تا جای خالی دندان کشیدهتان کاملا بهبود یابد.
هنگامی که قصد دارید دندانتان را بکشید، فرآیندی باید انجام شود که طی آن دندان از گودال کوچکی که حفره یا سوکت دندان نام دارد، بیرون کشیده شود و در نهایت جای دندان خالی شده و فرورفتگی حفره دندان باقی میماند. در ابتدا این حفره خیلی حساس است و به همین علت باید خیلی مراقب آن باشید.
در صورتی که دندان کشیده شود، استخوانی که دندانها را پشتیبانی میکند، بازجذب شده و بخشی از آن تحلیل میرود. با تحلیل رفتن استخوان فک، بین دندانها فاصله ایجاد میشود و یا ممکن است دندانها از راستای خود خارج شوند و به همین علت محافظت از ستیغ استخوان درمان پیشگیرانهای است که معمولا همزمان با کشیدن دندان انجام میشود. این کار برای این انجام می گیرد تا استخوان فک بیمار بعد از عمل دچار مشکل نشود و از جای خود بیرون نیاید.
برای حفظ سطح لثه و تنظیم بودن تراز آن و هم چنین جلوگیری از بیرون زدگی فک بعد از جراحی ، مراقبت از حفره پس از کشیدن دندان ها لازم است. به همین دلیل ممکن است از شما خواسته شود کخ حداقل تا یک روز پس از کشیدن دندان حتی با مسواک نرم هم مسواک نزنید.
همچنین تا چند روز باید از هر کاری که بر دهان فشار وارد میکند، مانند سیگار کشیدن یا نوشیدن با نی، خودداری کنید و از جویدن غذاهای سفت که ممکن است باعث کنده شدن لخته خون حفره دندان شوند، اجتناب کنید.
روزانه افراد زیادی برای کشیدن دندان خود به دندان پزشکی ها مراجعه می کنند. بعد از کشیدن دندان ها لازم است یک سری مراقبت هایی صورت گیرد تا فرد با مشکل مواجه نشود. در زیر به چندین مورد از آن ها می پردازیم:
بهتر است که بعد از کشیدن دندان برای ۲۴ ساعت اول فقط مایعات مصرف شود و توصیه می شود که با نوشیدن آب به طور منظم از بی آب شدن بدن خود جلوگیری کنید ولی نکته ای دیگر که بارها نیز آن را در بالا ذکر کردیم این است که این نوشیدنی ها را با نی مصرف نکنید چرا که نوشیدن با نی می تواند لثه شما را تحریک کند و باعث ایجاد مشکلات فراوانی برای شما شود هم چنین گفته می شود که مکیدن با نی و یا سیگار کشیدن در 1 الی 2 روز اول بعد از کشیدن دندان میتواند باعث کنده شدن لختههای خون از روی حفرهی دندان و ایجاد عارضهی حفرهی خشک شود.
خشکی حفره دندان ترسناکترین و دردناکترین عارضه ای است که میتواند پس از کشیدن دندان اتفاق بیفتد. در خشکی حفره دندان ممکن است بیمار یکی دو روز اول خوب باشد اما پس از آن درد شدید شروع شده و بیمار بسیار بیقرار میشود. معمولاً احساس طعم بد در دهان نیز تجربه میشود. خشکی حفره دندان در کشیدن دندانهای پایینی شایعتر از دندانهای بالایی است و حتی در کشیدن ساده دندانها ممکن است اتفاق افتد.
پس از گذشت 24 ساعت شما می توانید کم کم شروع به خوردن غذاهای نرم کنید و باید این کار را به مدت 4 یا 5 روز ادامه دهید برای مثال میتوانید غذاهای نرمی نظیر پاستا، پورهی سیبزمینی که نیاز زیادی به جویدن ندارد بخورید هم چنین باید تا حد امکان سعی کنید غذاهای خنک و نوشنیدنی های سردی نظیر بستنی و اسموتی بخورید چون دمای سرد آنها احساس بهتری در محل جراحی شده ایجاد میکند.
باکتری های زیر می تواند موجب بروز عفونت و بیماری در دهان و دندان شما شوند:
در نتیجه این امکان وجود دارد که پزشک شما برایتان آنتیبیوتیک و مسکن هایی مانند هیدروکودون، اوکسیکودون، پِرکوسِت و ویکودین تجویز کند. پس سعی کنید تمام این داروها را سر ساعت و به موقع مصرف کنید و هم چنین حتما دوره درمانی خود را کامل کنید.
نکته قابل توجه دیگر این است که باید حتما داروها را طبق دستور مصرف کنید، چون هر دارو دوز مخصوص به خودش را دارد و به همین دلیل استفاده بیشتر از آن بسیار خطرناک است. برخی افراد ممکن است به علت دردی که پس از جراحی دارند به صورت خودسرانه مسکن های قوی را مصرف کنند که این کار ممکن است عوارضی جدی به دنبال داشته باشد.
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان از شایع ترین مشکلات سلامتی